تأثیر منفی فعالیت کنترل نشده در فضای مجازی
با به وجود آمدن اینترنت به شبکه های اجتماعی روابط انسانی و اجتماعی دچار تغییراتی شدند. فضای مجازی و اینترنت علاوه بر محاسنی که دارند اما دغدغه هایی را برای خانواده ها به وجود آوردند که ما در این مقاله به تاثیر منفی فعالیت کنترل نشده در شبکه های اجتماعی می پردازیم. این موضوع در همه جوامع و کشورها وجود دارد. و محدود به یک کشور و یا جامعه نیست و دغدغه همگان محسوب می شود.
بیشتر بخوانید:
- کنترل و نظارت گالری فرزند
- آسیب ها و خطرات شبکه های اجتماعی برای کودکان
- معرفی ۱۰ موتور جستجو امن برای کودکان
- نکاتی از مدیریت رفتار در فضای مجازی
فضای مجازی
نکته قابل توجه این است که تعریف فضای مجازی با تعریف اینترنت کاملاً متفاوت است و نباید این دو کلمه را به جای هم به کار برد. در واقع فضای مجازی یک فضایی است که ارتباطات کامپیوتری در آن اتفاق می‌افتد. که محیطی است که به صورت فردی و هم بین المللی می باشد و بازتاب های افراد با فرهنگ های متفاوت را در آن مشاهده می کنیم.به عبارتی یک فناوری دیجیتال گسترده و به هم پیوسته است. وب سایت های شبکه اجتماعی تبدیل به پدیده هایی بین المللی شدند و اجتماعی مثل این وب سایت ها باعث ایجاد محیط های دوستانه و برقراری ارتباط در زندگی اجتماعی کاربران می شوند. اما در کنار مزیت هایی که می‌توان به شبکه اجتماعی و فضای مجازی داد باید به پیامدهای منفی و چالش‌های زیادی که در زندگی افراد ایجاد کرده است توجه کنیم. به عبارتی می توان گفت در جامعه امروزی ما این شبکه ها و ارتباط های موجود در شبکه های فضای مجازی در حال تبدیل شدن به یک تهدید می باشند. در دنیای امروزی زندگی انسان با شبکه‌های اجتماعی پیوند خورده است. شبکه‌های اجتماعی در هم تنیده به طور کلی همه چیز زندگی انسان را تحت الشعاع خود قرار داده است. که این تاثیرات می تواند مفید و کارآمد باشد و یا بلعکس تأثیرات منفی و مخربی را به دنبال داشته باشد.
تاثیرات سوء فضای مجازی
به علت وجود اثرات مخرب فضای مجازی و همچنین سایت ها و مطالبی که امکان انحراف نوجوانان و جوانان را ایجاد می کند نگرانی هایی برای والدین ایجاد شده است چرا که والدین برای کنترل کردن فعالیت های فرزندان خود در فضای مجازی نیاز به آگاهی دارند در حالی که عده ای از آنان سواد کافی و یا در بعضی مواقع فرصت کافی برای کنترل و رصد فعالیت نوجوانان خود ندارند و این وضعیت باعث آزادی بیشتر فرزندان در این فضاها و یا استفاده های نابجا آن ها خواهد شد که قطعا آسیب های جدی فردی و اجتماعی به دنبال خواهد داشت.
از دیگر مشکلات اینترنت و فضای مجازی می توان به این مورد اشاره کرد که اطلاعات بازنشر شده ممکن است منبع موثقی نداشته باشند و کاربران به نشر و پخش کردن این اطلاعات غلط و نابجا کمک کنند و یا اینکه در زندگی شخصی خود آن ها را به کار برده و باعث ایجاد دردسرهایی از روی ناآگاهی و اعتماد غلط شوند. بنابراین با خواندن هر مطلب علمی و آموزشی در این فضا اقدام به انجام آن در زندگی خود نکنید.
افراد با اطلاع گرفتن از احوال دیگران در فضای مجازی و یا رصد کردن پست ها و پیام ها در این فضا به همین میزان بسنده کرده و روابط حضوری و دید و بازدید ها بسیار کم شده که می توان این مورد را جز مشکلات اصلی وجود اینترنت و فضای مجازی به حساب آورد.
یکی از چالش های دیگر وجود این فضا وارد شدن فرهنگ ها و پدیده هایی است که مغایرت با فرهنگ و یا ارزش های اسلامی ایرانی ما دارند و می توانند بنیاد خانواده را سست کنند. در واقع با استفاده از فضای مجازی انسان ها توانستند با مردم سراسر جهان ارتباط برقرار کنند و از زندگی، فرهنگ و جهان بینی یکدیگر آگاه شوند.
اگر افراد بیش از اندازه خود را با فضای مجازی سرگرم کنند از محیط خانواده دور شده و ممکن است باعث سرد شدن ارتباطات عاطفی و نارضایتی ها از زندگی و خانواده شود.
تاثیر منفی فعالیت کنترل نشده در شبکه‌های اجتماعی
مسلما یکی از با ارزش‌ترین دارایی های هر فرد زمان اوست، کسانی هستند که با عدم کنترل نمی توانند مدیریت زمان داشته و از فضای مجازی به بهترین نحو استفاده کنند و بیش از اندازه وقت خود را در آن می گذرانند که با این شرایط در انجام کارهای روزانه سهل انگاری خواهند کرد. پس با کنترل کردن حضور خود در شبکه‌های اجتماعی و تعیین وقت محدود و مشخصی زمان با ارزش تان را به هدر ندهید.
همانگونه که گفتیم اگر مدیریت زمان در استفاده از شبکه های اجتماعی و فضا مجازی را نداشته باشیم ،هر شب زمان بسیار طولانی را در فضا مجازی می گذرانیم که باعث بر هم خوردن ساعت خواب و ایجاد بی خوابی و اختلال‌هایی در خواب می شود. طبق تحقیقات انجام شده نور صفحه گوشی باعث می شود مغز این فرمان را به بدن بدهد که هنوز وقت خواب نرسیده است و همچنان باید بیدار باشد. پس پیشنهاد می کنیم حداقل یک ساعت قبل از خواب کار کردن با گوشی را کنار بگذارید.
و از دیگر مشکلات فعالیت کنترل نشده در شبکه های اجتماعی استفاده بیش از حد افراد در نتیجه آن دچار گوشه‌گیری می‌شوند و وقت اندکی را با پدر، مادر، همسر و یا فرزندان خود می گذرانند و بیشتر درگیر کار کردن با شبکه‌های اجتماعی هستند.
شبکه های اجتماعی می تواند به حریم خصوصی افراد آسیب بزند و باعث عدم امنیت اطلاعات و داده‌های خصوصی شوند. افراد با ملحق شدن به شبکه های اجتماعی شروع به دریافت و یا فرستادن اطلاعاتی می کنند. این اطلاعات می توانند شامل فیلم، عکس، اطلاعات کاربری و یا سایر چیزهایی باشد که جز حریم خصوصی فرد به حساب می آید. به یاد داشته باشید که این شما هستید که اجازه می دهید تا فرد مقابلتان در شبکه های اجتماعی تا چه میزان از اطلاعات شما را در اختیار داشته باشد پس قبل از ارسال هر اطلاعاتی راجع به خودتان به خوبی بیندیشید.
تاثیرات مثبت استفاده از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی
شبکه های اجتماعی سودهای فراوانی را به همراه داشته که هیچ کس نمی‌تواند آنها را انکار کند. اگر بتوانید از زیان های شبکه های اجتماعی جلوگیری کنید می‌توانید از سودهای فراوان آن بهره مند شوید.
محدود به مکان خاصی نیست و همه افراد در هر نقطه از جهان می‌توانند به سرعت به اطلاعات مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند.
کاهش رفت و آمدهای غیر ضروری درون شهری و در نتیجه آن کاهش آلودگی هوا و یا وقت هدر دادن در بین رفت و آمد های بین شهری، کاهش مصرف کاغذ و درآمدزایی به صورت اینترنتی و مشغول کردن افراد.
باعث گسترش تبادل نظر با سرعت بسیار بالا شده و افراد را به راحتی می توانند نظر شخصی خود را در موارد مختلف و یا تجربه های خود را به اشتراک بگذارند.
روش هایی جهت کنترل فعالیت در شبکه های اجتماعی
برای استفاده درست از هر کاری نیازمند به آگاهی در آن مورد هستیم. برای وارد شدن به این دنیا باید اطلاعات کافی داشته باشیم و در جهت صحیح از این فضا استفاده کرد تا به توسعه افکار، اندیشه و اهداف ما کمک کند. والدین باید برای کنترل کردن فرزندان خود تا حدی با این فضا آشنایی پیدا کنند تا شیوه های جدید ارتباطی را بشناسند و از انجام بسیاری از ارتباطات پنهانی و یا مضر فرزندان خود جلوگیری کنند. و حتی گاهی برای کنترل کردن فعالیت خود والدین در شبکه های اجتماعی می توانیم پیشنهاد بر این امر کنیم که در، کار با شبکه های اجتماعی مدیریت زمان را در نظر گرفته و نگذارید که شبکه‌های اجتماعی شما را درگیر و وابسته خود کند.
با استفاده از برنامه های کنترل زمان شما می توانید زمان استفاده از گوشی در طول روز و مقدار بازه زمانی در هر ساعت و میزان استفاده از هر برنامه را کنترل کنید و یا حتی می توانید محدوده زمانی برای استفاده از بعضی از برنامه ها داشته باشید. همینطور محدودیت‌هایی برای ساعت های خاصی برای استفاده از برنامه هایی فعال کنید.
یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از فعالیت بیش از حد در شبکه های اجتماعی، ایجاد فضای صمیمی در خانواده است، با ایجاد روابط صمیمی و دوستانه با فرزندان،والدین و یا همسرتان، بودن در کنار خانواده و در جامعه را به انزوا و هدر دادن وقت خود در فضای مجازی ترجیح خواهید داد و به دنبال گذراندن اوقات خوش با آن ها و به صورت حضوری هستید نه فرار کردن از جمع و پناه بردن به فضای مجازی که پر از رمز و رازهای بسیاری است.
مدیریت رفتار در شبکه های اجتماعی
توجه داشته باشید که تعادل بین فضای حقیقی و مجازی را فراموش نکنید.
تشخیص میزان صداقت افراد در فضای مجازی کار بسیار سختی است چرا که افراد می‌توانند در این فضا هویت واقعی خود را پنهان کنند و با هویت‌های جعلی با شما رابطه برقرار کنند.
در حال حاضر اینترنت وسیله مفید برای توسعه افکار و اندیشه های بشری به حساب می آید اما به شرطی که در راه صحیح استفاده شود و افراد باید برای ورود به فضای مجازی اطلاعات کافی داشته باشند تا دچار مشکلات نشوند.
استفاده نابجا و بی‌ملاحظه زوجین از شبکه های اجتماعی از دلایل طلاق عاطفی می باشد.
رفتار سالم در فضای های مجازی و شبکه ها
به طور کلی زندگی در این فضا تأثیر مثبت و منفی مختلفی بر سبک زندگی افراد دارد که در بالا به برخی از آنها اشاره کردیم برخی ها باعث قوت زندگی اما بعضی باعث ضعف و یا آسیب‌هایی خواهند شد. همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم ورود به اینچنین فضاهایی نیازمند آگاهی توسط والدین خود افراد به خصوص در سنین نوجوانی و جوانی که تحت تأثیر عواملی قرار می گیرند و آسیب‌پذیری بیشتری دارند، است .با کنترل فعالیت های خود و یا فرزندانمان در جهت داشتن فضای امن در جامعه و فضا مجازی کوشا باشیم.
انتشار اخبار جعلی و اشاعه شایعات
تضعیف اعتماد عمومی
یکی از تأثیرات منفی فعالیت‌های کنترل نشده در فضای مجازی، انتشار اخبار جعلی و اشاعه شایعات است. این امر باعث تضعیف اعتماد عمومی به منابع اطلاعاتی و منجر به ابهام‌ها و ناراحتی در جامعه می‌شود.
اختلال در فرآیند اطلاع‌رسانی
انتشار اخبار نادرست می‌تواند باعث اختلال در فرآیند اطلاع‌رسانی شود و افراد را به تصمیمات نادرست هدایت کند، که می‌تواند به تبعات جدی منجر شود.
انتشار محتوای نامناسب
تأثیر بر افراد جوان
فعالیت‌های کنترل نشده می‌توانند باعث انتشار محتوای نامناسب شوند که به ویژه بر افراد جوان تأثیر منفی دارد. این محتوا ممکن است موجب تغییر نگرش‌ها و ارزش‌های افراد شود.
ترویج فرهنگ‌های ناپسند
انتشار محتواهای نامناسب می‌تواند ترویج فرهنگ‌ها و ایدئولوژی‌های ناپسند را تسهیل کند که می‌تواند به تفرقه و اختلافات در جامعه منجر شود.
نقض حریم شخصی
عواقب روانی و اجتماعی
فعالیت‌های کنترل نشده در فضای مجازی می‌توانند منجر به نقض حریم شخصی افراد شده و باعث عواقب روانی و اجتماعی جدی برای آنها شود.
سو استفاده از اطلاعات
استفاده نادرست از اطلاعات شخصی کاربران توسط افراد بدنام می‌تواند به جرم‌های سایبری و سوءاستفاده از آنها منجر شود.
تأثیر بر فرهنگ و ارزش‌ها
تغییر نگرش‌ها
فعالیت‌های کنترل نشده می‌توانند تغییر نگرش‌ها و ارزش‌های جامعه را به سمتی منفی تغییر دهند و باعث تضعیف هم‌بستگی اجتماعی شوند.
انزوا اجتماعی
تأثیرات منفی محتواهای مخرب می‌تواند منجر به انزوا اجتماعی شود و افراد را از تعاملات اجتماعی باز دارد.
نتیجه‌گیری
با توجه به اهمیت فضای مجازی در زندگی روزمره، ضروری است که فعالیت‌های کنترل نشده در این فضا مورد توجه قرار گیرد. تأثیرات منفی این فعالیت‌ها از تضعیف اعتماد عمومی تا تغییر نگرش‌ها و ارزش‌ها می‌تواند جامعه را به خطر بیاندازد. برای حفظ سلامت فضای مجازی، لازم است تا اقدامات لازم برای کنترل و نظارت بر محتواها و فعالیت‌ها صورت گیرد.
پرسش‌های متداول
۱. چرا ترویج فرهنگ‌های ناپسند به وسیله فضای مجازی مخاطره‌آمیز است؟
ترویج فرهنگ‌های ناپسند از طریق فضای مجازی می‌تواند به افزایش تفرقه‌ها و اختلافات در جامعه منجر شود و ارتباطات مثبت را تضعیف کند.
۲. چگونه می‌توان از نقض حریم شخصی در فضای مجازی جلوگیری کرد؟
استفاده از تنظیمات حریم شخصی، به‌روزرسانی منظم رمز عبور و اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس با افراد معتمد، اقداماتی هستند که می‌توانند از نقض حریم شخصی جلوگیری کنند.
۳. چگونه می‌توان اطمینان حاصل کرد که یک خبر در فضای مجازی صحیح است؟
بررسی منابع، تحقق از دقت خبر و مقایسه با منابع معتبر دیگر، به‌عنوان روش‌هایی برای اطمینان از صحت یک خبر در فضای مجازی مطرح هستند.
